GLENN FERRIS - VS/FR
Difficile trovare le parole per abbracciare la fertile carriera di Glenn Ferris, camaleonte artistico, figura di spicco della scena jazz contemporanea, sommo sacerdote di "Trombone Attitude", eclettico e scherzoso ...
All'inizio degli anni '60, il successo era tutt'altro che assicurato. Mentre la scena jazz americana suonava i corni in tutto il paese, un ragazzo di Hollywood, classe 1950, sognava segretamente di innestare il glissando del trombone sui ringhi e le carezze di quella magica equazione tromba + sax. Per chi non lo sapesse lo strumento era un aggeggio sgraziato che non offriva alcuna possibilità di grazia o stile. A un concerto della Los Angeles Philharmonic (diretta da suo zio, un oboista), Glenn Ferris si innamorò all'istante del suo futuro strumento preferito. Aveva otto anni. Ha iniziato ad imparare il trombone e allo stesso tempo ha studiato musica classica. Il 1964 segna la svolta, quando ascolta l'ultimo disco del sassofonista Eric Dolphy (Last Date - 1964). È passato direttamente alla marcia più alta, concentrandosi sulla teoria, l'improvvisazione e la composizione del Jazz; il suo maestro, l'imponente e tanto mancato trombettista Don Ellis (che morì nel 1978, all'età di 44 anni, e ancora oggi famoso per la sua grande colonna sonora originale per il film French Connection - 1971), accelerò i suoi progressi, rendendolo Trombone Soloïst di la Don Ellis Big Band già nel 1966.
All'interno di questa formazione, un brulicante patchwork di idee, Glenn Ferris era uno studente meticoloso, ma teneva gli occhi ben aperti sul resto del mondo. Aveva solo sedici anni e stava già sviluppando un appetito musicale insaziabile. Ma questo entusiasmo totale non gli ha impedito di registrare quattro album con Don Ellis: Autumn - 1968; La New Don Ellis Band diventa clandestina - 1969; Live at Fillmore - 1970 e Connection -1972.
Allo stesso tempo, il suo interesse per il cinema ha suscitato una curiosità per un'Europa piena di possibilità musicali ed estetiche (incontrata per la prima volta durante il suo tour internazionale con Don Ellis, nel 1968 al Festival Juan-Les-Pins), diventando una grande ossessione per diventare un jazzista in Europa, con la Francia come luogo di preferenza - un ideale romantico alla Truffaut, che non gli ha impedito di entrare in altri suoni, in particolare nella musica rock. Sentendo parlare della sua passione per l'argomento, George Duke, pianista della Don Ellis Big Band, lo presentò all'inizio del 1972 al prodigioso Frank Zappa. Colpì un fulmine, amore a prima vista e Frank lo reclutò per la sua orchestra jazz-rock di recente formazione, la Grand Wazoo Big Band. Glenn scrutò Zappa al massimo dei suoi considerevoli poteri, tenendo conto del suo rigore metodico, della sua capacità di reagire a ogni strumento, osservando la sua completa onniscienza fino al più breve assolo. Ferris suonò concerto dopo concerto, prima con il Grand Wazoo poi con l'avventura sul palco che fu il Tour del '72 di The Mothers of Invention (aka The Petit Wazoo), l'altro vestito di Zappa. Quasi 34 anni dopo, nel 2006 è uscito un CD intitolato Imaginary Diseases, una raccolta dei momenti salienti di quel memorabile tour del 1972, mixato, prodotto e montato da Zappa poco prima di essere portato via con un gesto ironicamente meschino dal Grim Reaper a dicembre. 1993 all'età di 53 anni.
Andando avanti: nel 1973, Glenn ha lavorato con numerosi altri artisti: studio, live e tour internazionali a un ritmo incredibile. Alcune delle persone con cui ha lavorato includono: George Duke (Save the Country - 1969), Billy Cobham (Total Eclipse e Shabazz -1974), Stevie Wonder (Songs in the Key of Life - 1976), Philly Joe Jones (Philly of Soul / Filet de Sole - 1982), Jack Walrath (Live in Europe - 1982), Tony Scott (African Bird - 1983), Barry Altschul (That's Nice - 1985), senza dimenticare Harry James, Tim Buckley, Lou Rawls, Bobby Bradford, James Taylor, Milcho Leviev, Art Pepper ...
E per aggiungere a questo impressionante appello, nel 1969 Glenn Ferris creò con Jack Walrath il gruppo Revival. Ha formato la sua band di 20 elementi, la Celebration Orchestra, nel 1970 - una bella risposta ai molti che mettono in dubbio le capacità del Trombone come strumento frontale in primo piano ...
A un milione di miglia dal cliché di uno strumento "difficile", Ferris lo fa vibrare, spiccare il volo, fa sentire la sua voce, fa cantare il suo Trombone con le sue composizioni, alcune influenze libere, alcune ellingtoniane; quando prende davvero il volo, gli piace più di ogni altra cosa intrecciare sensualmente il suo respiro alle melodie proprie e altrui.
Nel 1980 i suoi talenti si confermano, riconosciuti, scintillanti ai vertici della scena internazionale, riesce a realizzare il suo sogno, come un vecchio film francese in bianco e nero: si trasferisce in Francia, rendendolo permanente nel 1982. A Parigi, prestò la sua esperienza a numerose università e iniziò a vivere la vita bohémien che aveva sognato in tutti quegli anni. In tournée in tutto il mondo, è diventato il trombonista irrinunciabile per qualsiasi avventura nel mondo del jazz e in tutte le sue derivazioni.
Ma torniamo alla lista, impressionante e frammentata, delle sue collaborazioni in band e album, con, tra gli altri: Michel Petrucciani, Martial Solal, Sal Nistico, Joachim Kuhn, L'Orchestre National de Jazz (Orange then Blue - 1988 e African Dream - 1989), Steve Lacy (Anthem - 1989, Itinerary - 1991 and Clangs - 1992), Franco d'Andrea (Flavours - 1992), Archie Shepp, Chris McGregor and the Brotherhood of Breath, Dave Frishberg (Where You At? - 1991), Enrico Rava, Louis Sclavis, Michel Portal, Henri Texier nel suo quartetto e quintetto Azur (An Indian's Week - 1993, Mosaic Man - 1998 e String's Spirit 2002), François Theberge, Riccardo Del Fra, Collectif Palatino Quartet (Palatino - 1996, Tempo - 1998 e Chap.3 - 2001), artista ospite con Peter Schärli (Guilty - 2001 e Hot Peace - 2006), il Collectif Bex / Ferris / Goubert o BFG Trio (Here & Now - 2001), artista ospite con Belmondo & Yusef Lateef (Influence - 2005)… Mi scuso con chiunque ci siamo dimenticati.
Tuttavia, per quanto riguarda le sue creazioni sonore, guardando agli ultimi anni, immergiamoci in una libreria di CD ideale: i suoi brillanti giri con il superbo "Glenn Ferris Trio" Opus con Vincent Segal al violoncello e Bruno Rousselet al basso (Flesh & Stone - 1995, Face Lift - 1996 e Refugees - 1997); i meravigliosi equivoci del Glenn Ferris "Chrominance" Trio, con Jeff Boudreaux (batteria) e il fedele B. Rousselet (Chrominance - 2001); o, infine, un assaggio dell'ultimo e più caldo: il suo PENTESSENCE Quintet (Jean-Michel Cabrol : sax tenore, Philippe Milanta: piano / organo, Bruno Rousselet: basso, Jeff Boudreaux: batteria), con il notevole Skin Me! - 2004 già alle spalle.
Glenn Ferris ha appena aggiunto una pietra angolare all'imponente edificio della sua discografia e al suo ultimo album, il suo perfetto successore: X Actimo! - 2006, che gli piace spiegare maliziosamente.
GLENN FERRIS - VS/FR
Het is moeilijk om de woorden te vinden om de vruchtbare carrière van Glenn Ferris, artistieke kameleon, een belangrijke figuur in de hedendaagse jazzscene, hogepriester van "Trombone Attitude", eclectisch en gekscherend te omarmen ...
In de vroege jaren 60 was het succes nog lang niet verzekerd. Terwijl de amerikaanse jazzscene door het hele land blaasde, droomde een jongen in Hollywood, geboren in 1950, er stiekem van om het glissando van de trombone te enten op het gegrom en strelingen van die magische trompet + sax-vergelijking. Voor niet-ingewijden was het instrument een onhandig apparaat dat geen gelegenheid bood voor gratie of stijl. Bij een concert van de Los Angeles Philharmonic (geleid door zijn oom, een hoboïst), werd Glenn Ferris op slag verliefd op zijn toekomstige favoriete instrument. Hij was acht jaar oud. Hij begon met het leren van de Trombone en studeerde tegelijkertijd klassieke muziek. 1964 zag het keerpunt toen hij de laatste plaat hoorde van de saxofonist Eric Dolphy (Last Date - 1964). Hij schakelde meteen een versnelling hoger en concentreerde zich op jazztheorie, improvisatie en compositie; zijn leraar, de massale en veel gemiste trompettist Don Ellis (die stierf in 1978, op 44-jarige leeftijd, en nog steeds beroemd is vanwege zijn geweldige originele soundtrack voor de film French Connection - 1971), versnelde zijn vooruitgang, waardoor hij Trombone Soloïst van de Don Ellis Big Band al in 1966.
Binnen deze formatie, een wemelende lappendeken van ideeën, was Glenn Ferris een nauwgezette student, maar hield hij zijn ogen wijd open voor de rest van de wereld. Hij was pas zestien en ontwikkelde al een onverzadigbare muzikale eetlust. Maar dit enorme enthousiasme weerhield hem er niet van om vier albums op te nemen met Don Ellis: Autumn - 1968; De nieuwe Don Ellis Band gaat ondergronds - 1969; Live at Fillmore - 1970 en Connection -1972.
Tegelijkertijd wekte zijn interesse in cinema een nieuwsgierigheid op naar een Europa vol muzikale en esthetische mogelijkheden (voor het eerst ontmoet tijdens zijn internationale tournee met Don Ellis, in 1968 op het Juan-Les-Pins Festival), en bouwde hij uit tot een grote obsessie voor een Jazzman in Europa worden, met Frankrijk als definitieve voorkeurslocatie - een romantisch ideaal à la Truffaut, wat hem er niet van weerhield zich in andere geluiden te verdiepen, vooral rockmuziek. Toen George Duke, pianist bij de Don Ellis Big Band hoorde over zijn passie voor het onderwerp, stelde hij hem begin 1972 voor aan de wonderbaarlijke Frank Zappa. De bliksem sloeg toe, liefde op het eerste gezicht en Frank rekruteerde hem voor zijn pas opgerichte jazz-rockorkest, de Grand Wazoo Big Band. Glenn bekeek Zappa op het hoogtepunt van zijn aanzienlijke krachten, nam zijn methodische nauwkeurigheid aan, zijn vermogen om op elk instrument te reageren, en observeerde zijn volledige alwetendheid tot aan de kortste solo. Ferris speelde concert na concert, eerst met de Grand Wazoo en daarna met het on-stage avontuur dat de '72 Tour of The Mothers of Invention (ook bekend als The Petit Wazoo) was, de andere Zappa-outfit. Bijna 34 jaar later verscheen in 2006 een cd met de titel Imaginary Diseases, een compilatie van de hoogtepunten van die gedenkwaardige tour uit 1972, gemixt, geproduceerd en gemonteerd door Zappa, net voordat hij in december met een ironisch gemeen gebaar door Magere Hein werd meegenomen. 1993 op 53-jarige leeftijd.
Later: in 1973 werkte Glenn samen met tal van andere artiesten: studio's, live en internationale tours tegen een ongelooflijke snelheid. Enkele van de mensen met wie hij werkte, zijn onder meer: George Duke (Save the Country - 1969), Billy Cobham (Total Eclipse and Shabazz -1974), Stevie Wonder (Songs in the Key of Life - 1976), Philly Joe Jones (Philly of Soul / Filet de Sole - 1982), Jack Walrath (Live in Europe - 1982), Tony Scott (African Bird - 1983), Barry Altschul (That's Nice - 1985), en niet te vergeten Harry James, Tim Buckley, Lou Rawls, Bobby Bradford, James Taylor, Milcho Leviev, Art Pepper ...
En om toe te voegen aan dit indrukwekkende appèl, creëerde Glenn Ferris in 1969 samen met Jack Walrath de groep Revival. Hij vormde zijn eigen 20-koppige band, het Celebration Orchestra, in 1970 - een mooie reactie op de velen die twijfel zaaien over de mogelijkheden van de Trombone als frontinstrument ...
Een miljoen mijl verwijderd van het cliché van een 'moeilijk' instrument, Ferris laat het trillen, vliegen, zijn stem laten horen, zijn Trombone laten zingen met zijn composities, sommige vrije invloeden, sommige Ellingtoniaans; wanneer hij echt opstijgt, houdt hij er meer dan van om zijn adem sensueel te verstrengelen met die van hemzelf en die van anderen.
In 1980 werden zijn talenten bevestigd, erkend en sprankelend aan de top van de internationale scène, hij was in staat om zijn droom te vervullen, als een oude Franse film in zwart-wit: hij verhuisde naar Frankrijk en maakte het permanent in 1982. In Parijs, hij leende zijn expertise aan een aantal universiteiten en begon het boheemse leven te leiden waarvan hij al die jaren had gedroomd. Hij toert over de hele wereld en is de onmisbare trombonist geworden voor elke onderneming in de jazzwereld en al zijn uitlopers.
Maar terug naar de lijst, zowel indrukwekkend als gefragmenteerd, van zijn samenwerkingen in bands en op albums, met onder meer: Michel Petrucciani, Martial Solal, Sal Nistico, Joachim Kuhn, L'Orchestre National de Jazz (Orange then Blue - 1988 en African Dream - 1989), Steve Lacy (Anthem - 1989, Route - 1991 en Clangs - 1992), Franco d'Andrea (Flavours - 1992), Archie Shepp, Chris McGregor and the Brotherhood of Breath, Dave Frishberg (Where You At? - 1991), Enrico Rava, Louis Sclavis, Michel Portal, Henri Texier in zijn Azur kwartet en kwintet (An Indian's Week - 1993, Mosaic Man - 1998 en String's Spirit 2002), François Theberge, Riccardo Del Fra, Collectif Palatino Quartet (Palatino - 1996, Tempo - 1998 en Hoofdstuk 3 - 2001), gastkunstenaar met Peter Schärli (Guilty - 2001 en Hot Peace - 2006), het Collectif Bex / Ferris / Goubert of BFG Trio (Here & Now - 2001), gastkunstenaar met Belmondo & Yusef Lateef (Influence - 2005)… Excuses aan iedereen die we zijn vergeten.
Maar wat betreft zijn eigen geluidscreaties, kijkend naar de afgelopen jaren, laten we ons onderdompelen in een ideale cd-bibliotheek: zijn briljante spins met het schitterende "Glenn Ferris Trio" Opus met Vincent Segal op cello en Bruno Rousselet op bas (Flesh & Stone - 1995, Face Lift - 1996 en Refugees - 1997); de prachtige dubbelzinnigheid van het Glenn Ferris "Chrominance" Trio, met Jeff Boudreaux (drums) en de trouwe B. Rousselet (Chrominance - 2001); of, tot slot, een voorproefje van het nieuwste en meest populaire: zijn PENTESSENCE Quintet (Jean-Michel Cabrol : tenorsax, Philippe Milanta: piano / orgel, Bruno Rousselet: bas, Jeff Boudreaux: drums), met het opmerkelijke Skin Me! - 2004 al onder hun riem.
Glenn Ferris heeft zojuist een hoeksteen toegevoegd aan het imposante bouwwerk van zijn discografie en aan zijn laatste album, de perfecte opvolger: X Actimo! - 2006, dat hij graag ondeugend uitlegt.